Knijpertjes en Nieuwjaarsrolletjes

In een aantal streken van ons land is het al eeuwenlang de gewoonte om rondom de jaarwisseling de gasten op knijpertjes en nieuwjaarsrolletjes te trakteren. Deze producten worden vanouds in de donkere dagen voor kerst gebakken. Met het hele gezin rondom de kachel of het open vuur. Een emmer deeg, een wafelbakijzer en een pollepel bij de hand en men gaat aan de slag. Eerst een dun wafeltje bakken. Direct na het bakken wordt het wafeltje om de achterkant van de pollepel opgerold. Het rolletje is dan klaar. Vroeger werden de knijpertjes en nieuwjaarsrolletjes in afgesloten melkbussen opgeborgen zodat ze tijdens de nieuwjaarsvisites lekker knapperig en royaal gepresenteerd konden worden. Iedere gast krijgt tenminste twee knijpertjes en twee nieuwjaarsrolletjes.

Symboliek

Het verschil tussen knijpertjes en nieuwjaarsrolletjes is dat de wafels niet of wel zijn opgerold. Hierin komt het verschil tussen het oude en het nieuwe jaar tot uiting. Het knijpertje staat voor het oude jaar, dat als een boekrol is ontvouwen; het rolletje symboliseert het nieuwe jaar dat al zijn geheimen nog in zich verscholen heeft.

Geschiedenis

In West Europa worden al sinds de tiende eeuw wafels gebakken. Aanvankelijk gebeurde dit door monniken. De hostie­wafels werden gebruikt als zoenoffer of misbrood in de kerken. Het Latijnse woord is hostia­oblata, welke benaming men terugvindt in het Franse woord oublies of het Duitse oblaten.  In de eeuwen erna gingen veel meer mensen de wafels bakken. Door heel Europa kan een grote verscheidenheid aan allerlei soorten wafels worden gevonden. Het gemeenschappelijke kenmerk van alle wafels is dat ze tussen ijzers gebakken worden. Een hoeveelheid deeg of beslag wordt tussen twee ijzeren platen geklemd en vervolgens door de hoge temperatuur van de ijzers gebakken.

Tegenwoordig

Tegenwoordig leeft de traditie nog zeer sterk. Het thuisbakken neemt echter af. De knijpertjes en nieuwjaarsrolletjes worden veelal bij de bakker of in de supermarkt gekocht. De Vegter’s Rolletjes en Knijpertjes staan daar in grote stapels klaar om voor oud-en-nieuw gekocht te worden. In de weken voor en na de jaarwisseling worden ze geconsumeerd.